بررسی خصوصیات فیزیولوژیکی و ترکیبات بذر و میوه هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis ) در نقاط مختلف استان سیستان و بلوچستان

نویسندگان

چکیده مقاله:

سابقه و هدف:گیاهان دارویی بسیار زیادی وجود دارند که به صورت خودرو در دشت‌ها و دامنه کوه‌ها و زیستگاه‌های خاص خود یافت می‌شوند. از آنجا که این گیاهان در جهان جهت تغذیه و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشند، لذا تحقیق بر روی گونه‌های بومی کشور، مورد توجه محققان و پژوهشگران این رشته قرار گرفته است. هندوانه ابوجهل با نام علمی (Citrullus colocynthis L.) از خانواده کدوئیان، گیاهی علفی، چند ساله، ساقه خوابیده یا بالا رونده و پوشیده از تار است. این گیاه به‌فور در جنوب ایران بخصوص استان سیستان و بلوچستان رشد می‌کند. مواد و روش‌ها: این تحقیق در قالب طرح آشیانه‌ای (Nested) بصورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجراء گردید. میوه گیاه، از 8 منطقه رویشی آن در 4 شهرستان (ایرانشهر، نیکشهر، سرباز و زابل) در مرحله رسیدگی جمع‌آوری شد. مهم‌ترین شرایط رویشگاهی مناطق (از قبیل ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی) ثبت گردید. از نمونه‌های جمع‌آوری شده ویژگی‌های فیزیولوژیکی بذر(درصد روغن، درصد خاکستر، عناصر Ca, Fe, N, P, K, Mg, Zn، پروتئین و کربوهیدرات) اندازه‌گیری شد. عصاره اتانولی و بوتانولی میوه تهیه و توسط دستگاه‌های GC و GC/MS تجزیه شیمیایی شدند. داده‌های بدست آمده توسط آزمون مقایسه‌ای دانکن در سطح پنج درصد مقایسه شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که شرایط رویشگاهی باعث اختلاف معنی‌دار در میزان درصد خاکستر بذر، عناصر Ca, N, K, Zn و کربوهیدرات محلول بذر در سطح یک درصد می‌شود. بطوریکه بیشترین میزان خاکستر و کربوهیدرات بذر در شهرستان زابل، بیشترین میزان عناصر Ca, K و Zn در شهرستان ایرانشهر وجود داشت. نتایج نشان داد که میزان درصد روغن، پروتئین و فسفر بذر بین شهرستان‌ها و مناطق داخل شهرستان‌ها اختلاف معنی‌دار نداشت. همچنین نتایج نشان داده که عنصر آهن موجود در بذر این گیاه بین شهرستان‌ها در سطح پنج درصد و مناطق در سطح یک درصد اختلاف معنی‌‌دار بود، بیشترین مقدار در شهرستان‌های ایرانشهر و زابل مشاهده شد. همچنین عنصر منیزیم بذر در شهرستان‌ها اختلاف معنی‌دار داشته و مناطق در شهرستان‌ها اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد. نتایج حاصل از (GC) عصاره اتانولی میوه گیاه نشان داد که کوکوربیتاسین‌هایA, B, C, L, E, D و دو ترکیب کولوسنتین و کولوسنتئین در میوه با مقادیر مختلف وجود داشت که شرایط رویشگاهی باعث اختلاف معنی‌دار در سطح یک درصد شد. کوکوربیتاسین E مهم‌ترین نوع کوکوربیتاسین در این گیاه می‌باشد که شهرستان نیکشهر بیشترین میزان را نشان داد. نتایج حاصل از GC/MS عصاره بوتانولی میوه این گیاه ترکیباتی مانند الکل‌ها، کتون‌ها، ترکیبات ایوکسی و هیدروکربن‌ها را شناسایی نمود. که این ترکیبات جزء ترکیبات بیولوژیکی فعال هستند، خصوصیات این ترکیب احتمالاً کمک به استفاده‌های طب سنتی می‌باشد. نتیجه‌گیری: تفاوت در ویژگی‌های فیزیولوژیکی بذر و ترکیبات شیمیایی میوه این گیاه بین شهرستان‌ها و مناطق داخل شهرستان‌ها می‌‌تواند ناشی از تفاوت ویژگی‌های اکولوژیک مناطق مانند دما، رطوبت، ارتفاع از سطح دریا، نوع خاک و همچنین عناصر غذایی بر یکدیگر اثر گذاشته در واقع هر یک از شهرستان‌های و مناطق مورد مطالعه یک سطح ارتفاع مشخصی وجود داشت که ضمن فراهم سازی شرایط رشد مناسب، بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی بذر و ترکیبات شیمیایی میوه این گیاه تاثیر می‌گذارد و نیاز به مطالعه بیشتر در این استان و دیگر مناطق با آب و هوایی متفاوت را دارد، هندوانه ابوجهل جزء آن دسته از گیاهان دارویی مهم می‌باشد که می‌تواند در شرایط آب و هوایی گرم و خشک و خاک فقیر رشد کند و این استان شرایط لازم را دارا می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بومی هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis L.)

هندوانه‌ ابوجهل (Citrullus colocynthis L.) یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده‌ کدوییان می‌باشد که از خواص مهم آن اثرات ضددیابتی، ضدویروسی، ضد‌میکروبی و ضدسرطانی است. با توجه به اینکه گزارشی از بررسی ویژگی‌های ژنوتیپ‌های ایرانی آن وجود ندارد، لذا در این مطالعه 15 ژنوتیپ هندوانه ابوجهل ایرانی از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری و از لحاظ صفات مورفولوژیکی ارزیابی و در سه ژنوتیپ انتخابی نیز حضور ماده ض...

متن کامل

بررسی صفات مورفولوژیک و تاثیر تیمارهای مختلف بر بهبود جوانه‌زنی بذور هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis) در دو توده سیستان و بلوچستان

مراتع بخش وسیعی از خشکی­های سطح جهان را به خود اختصاص داده­اند که در برخی مناطق به دلیل عوامل محیطی و انسانی دچار تخریب شده­اند. استفاده از جنبه­های مغفول مانده این عرصه­ها مانند گیاهان دارویی با در نظر گرفتن پایداری می­تواند فشار بر این عرصه­ها را کاهش دهد. این مطالعه در دو منطقه سیستان و بلوچستان بر روی گیاه هندوانه ابوجهل به عنوان یک گونه مهم دارویی صورت گرفت. وضعیت مرتع با روش چهار فاکتوری ...

متن کامل

روشهای شکست خواب بذر در هندوانه ابوجهل (citrullus colocynthis)

چکیده: به منظور بررسی بهترین روش شکست خواب بذور هندوانه ابوجهل در شرایط مختلف، آزمایشی در سال 1391 در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل انواع روش های شکست خواب شامل خراش دهی با کاغذ سمباده، خراش دهی با اسید سولفوریک، استراتیفیکاسیون، اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم بود. بهترین تیمارها پس از یکسری پی...

15 صفحه اول

بررسی میزان تغییرات برخی مواد موثره عصاره اندامهای گیاه هندوانه ابوجهل Citrullus colocynthis L.Schrab در دو رویشگاه استان سیستان و بلوچستان

گیاه هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis) از گونه های گیاهی دارویی ارزشمند و سازگار با تپه های ماسه ای مناطق بیابانی است که برای درمان بیماری های متعددی نظیر التهاب، روماتیسم و دیابت توصیه می شود. در  پژوهش حاضر بخش‌های مختلف این گیاه  ( ساقه، برگ، میوه و بذر) در  دو مرحله رشد  (گلدهی و بذردهی) و از دو رویشگاه استان سیستان و بلوچستان ، در قالب طرح کاملا" تصادفی با 4 تکرار، جمع آوری شد و محتوا...

متن کامل

بررسی تاثیر میوه هندوانه ابوجهل [Citrullus colocynthis (L.) Schrad.] بر فاکتورهای آنتی‌اکسیدانی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم

  مقدمه: تاثیر افزایش میزان قند خون بر تشدید استرس اکسیداتیو و کاهش میزان آنتی‌اکسیدان‌ها در بیماران دیابتی گزارش شده است. هم چنین احتمال داده می‌شود که کاهش میزان قند خون در بیماران دیابتی با مصرف گیاهان دارویی با خواص آنتی‌اکسیدانی موجب کاهش استرس اکسیداتیو شود.   هدف: در مطالعه حاضر اثر عصاره هندوانه ابوجهل بر مارکرهای استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی در مقایسه با دارونما بررسی شد.   روش ‌ب...

متن کامل

بررسی تنوع ژنتیکی برخی توده‌های هندوانۀ ابوجهل (Citrullus colocynthis L.) بر پایۀ صفات ریخت‌شناختی و فیتوشیمیایی میوه و بذر

در این تحقیق هفده تودۀ هندوانۀ ابوجهل (حنظل) از مناطق مختلف ایران در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گروه مهندسی علوم باغبانی دانشگاه تهران کشت شدند. برخی ویژگی­های ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) میوه و نیز ترکیب‌های فنلی و کارتنوئیدی و همچنین میزان اسیدهای چرب بذر آن­ها ارزیابی شدند. بر پایۀ نتایج بیشترین شمار میوه در بوته و عملکرد در تودۀ "ارزوئیه" مشاهده شد، درحالی‌که...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 1

صفحات  115- 121

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023